Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden biridir ve özellikle ileri yaşlarda ortaya çıkar. Genellikle yavaş seyirli olmasına rağmen bazı durumlarda agresif bir yapıya bürünebilir. Erken evrede belirti vermemesi, hastalığın tanısını zorlaştırabilir; ancak gelişen tanı yöntemleri sayesinde erken evrede saptanması mümkündür. Healme Clinic, prostat kanserinin tanı ve tedavisinde multidisipliner yaklaşımı ve ileri teknolojileriyle hastalarına bütüncül sağlık hizmeti sunmaktadır.
Prostat, erkek üreme sisteminin bir parçası olan ceviz büyüklüğünde bir salgı bezidir. Mesanenin hemen altında yer alır ve idrar yolunu çevreler. En temel görevi, meninin sıvı kısmını üretmek ve spermin canlı kalmasını sağlamaktır. Prostat zamanla büyüyebilir ve yaşla birlikte çeşitli hastalıklara, özellikle kanser gelişimine zemin hazırlayabilir.
Prostat kanseri, prostat bezindeki hücrelerin kontrolsüz ve anormal şekilde çoğalarak tümör oluşturmasıyla karakterize bir malign hastalıktır. Bu kanser türü genellikle adenokarsinom yapısındadır ve prostatın dış salgı yapan hücrelerinden kaynaklanır. Prostat kanseri erken evrelerde sınırları belli bir tümörken, ilerleyen dönemlerde çevre dokulara ve uzak organlara (kemik, akciğer, karaciğer gibi) metastaz yapabilir.
Dünya genelinde erkeklerde en yaygın ikinci kanser türü olan prostat kanseri, 50 yaş üstü erkeklerde daha sık görülür. Gelişmiş ülkelerde yapılan düzenli taramalar sayesinde erken tanı oranı yükselmiştir. Türkiye’de de son yıllarda artan farkındalık ve erken tarama programları sayesinde daha fazla hasta erken evrede teşhis edilebilmektedir. Healme Clinic, prostat kanseri taramalarında yüksek çözünürlüklü görüntüleme ve gelişmiş laboratuvar testleriyle güvenilir sonuçlar sunmaktadır.
Prostat kanserinin oluşumunda birçok risk faktörü rol oynayabilir. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte genetik, çevresel ve hormonal etkiler ön plandadır.
Prostat kanseri riski yaşla birlikte artar. 50 yaş üstü erkeklerde belirgin bir artış görülürken, 65 yaş üzerindeki bireylerde risk daha da yüksektir.
Baba veya erkek kardeş gibi birinci derece akrabalarda prostat kanseri öyküsü olması, bireyin riskini iki katına kadar artırabilir. BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonları da genetik yatkınlıkta rol oynar.
Siyahi erkeklerde prostat kanseri daha erken yaşta ortaya çıkar ve genellikle daha agresif seyreder. Bu nedenle ırk da önemli bir risk faktörüdür.
Testosteron gibi erkeklik hormonları, prostatın büyümesi ve kanser gelişiminde rol oynar. Hormon düzeylerindeki dengesizlikler kanser riskini etkileyebilir.
Yüksek yağ içeren diyetler, obezite, fiziksel aktivite azlığı, sigara ve alkol tüketimi gibi faktörler prostat kanseri gelişiminde etkili olabilir. Dengeli beslenme ve sağlıklı yaşam tarzı ile risk azaltılabilir.
Prostat kanseri genellikle erken evrelerde sessiz ilerler. Bu nedenle düzenli tarama testleri büyük önem taşır. Belirtiler genellikle tümör büyümeye başladığında ortaya çıkar
İdrarda veya menide kan görülmesi prostat kanserinin ilerlemiş evrelerinde görülebilir.
Ereksiyon problemleri ve boşalma sırasında ağrı görülebilir.
Bu belirtilerden biri bile varsa mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır. Healme Clinic, erken tanı ile yaşam şansını artırmayı hedefler.
Erken tanı, prostat kanserinin tedavisinde en önemli faktördür. Tanı süreci genellikle şu adımları içerir:
PSA, prostat hücreleri tarafından üretilen bir proteindir. Kanda PSA seviyesinin yükselmesi, prostat kanseri veya diğer prostat hastalıklarını işaret edebilir. Ancak PSA yüksekliği tek başına kanser tanısı koydurmaz.
Uzman hekim tarafından parmakla yapılan bu muayene sayesinde prostatın büyüklüğü ve yapısı değerlendirilir. Sertlik ya da düzensizlik varsa ileri tetkiklere yönlendirme yapılır.
Prostat MRG’si, prostat içindeki kanserli alanların tespiti ve yayılımın değerlendirilmesi açısından oldukça değerlidir.
Şüpheli durumlarda transrektal ultrason eşliğinde alınan biyopsi örnekleriyle kesin tanı konur. Hedefe yönelik (füzyon) biyopsi ile tanı doğruluğu artırılır.
Bu yöntemler, kanserin vücutta başka bölgelere yayılıp yayılmadığını değerlendirmek için kullanılır.
Prostat kanseri, tümörün büyüklüğü ve yayılımına göre evrelendirilir:
Tümör küçük ve prostat içinde sınırlıdır. Genellikle belirti vermez ve tesadüfen tespit edilir.
Kanser hala prostat içindedir, ancak daha büyüktür veya birden fazla odakta yer alır.
Tümör, prostat dışına çıkmış, ancak uzak organlara yayılmamıştır. Seminal veziküllere ulaşabilir.
Kanser lenf düğümlerine veya uzak organlara (kemik, akciğer gibi) metastaz yapmıştır. Bu evre genellikle ileri belirtilerle seyreder.
Tedavi planı; hastanın yaşı, sağlık durumu, tümörün evresi ve agresifliği dikkate alınarak oluşturulur.
Düşük riskli tümörlerde, özellikle yaşlı hastalarda belirli aralıklarla izlem yapılır. Gerektiğinde müdahale edilir.
Kanser hücrelerini yok ederek ilerlemeyi durdurur.
Androjen üretiminin azaltılmasıyla prostat kanseri hücrelerinin büyümesi durdurulur. İleri evrelerde kullanılır.
Hormona dirençli prostat kanseri durumlarında kullanılır. Sistemik tedavi sağlar.
Vücut bağışıklık sisteminin aktive edilmesiyle kanserle savaşılır. Genetik profilleme sonrası kişiye özel tedavi seçenekleri sunulur.
Tam olarak önlenemese de bazı önlemler riski azaltabilir:
Healme Clinic, risk faktörü taşıyan bireylerde erken tarama programları ve yaşam tarzı danışmanlığı sunmaktadır.
Prostat kanseri ile yaşamak, doğru bilgi ve destekle daha kolay hale gelir. Hastaların düzenli kontrollerini ihmal etmemesi, sağlıklı beslenmesi, psikolojik destek alması ve fiziksel aktiviteye önem vermesi gerekir.
Healme Clinic, hastalarına sadece medikal tedavi sunmakla kalmaz, aynı zamanda psikolojik destek, diyet danışmanlığı ve yaşam koçluğu hizmetleriyle bütüncül bir sağlık yaklaşımı sunar.